Muzyka towarzyszy ludziom od niepamiętnych czasów.
Już setki lat temu ludzie poszukiwali możliwości wyrażania się i komunikowania z innymi poprzez muzykę, śpiew czy dźwięki pierwszych instrumentów.
Dziś żyjemy w świecie, w którym przeróżne dźwięki towarzyszą nam niemal bez przerwy, otaczają nas od najwcześniejszych lat i są nieodłączną częścią naszego życia. Żyjemy coraz szybciej i głośniej. Dlatego wpływ bodźców dźwiękowych i muzyki na człowieka jest częstym obiektem badań w ostatnich latach. Wszystkie one jednogłośnie dowodzą, że to co słyszymy wpływa nie tylko na nasze samopoczucie i psychikę, ale też na mózg i ciało.
Pierwsze wzmianki dotyczące pozytywnego wpływu muzyki na rozwój człowieka pojawiają się już w twórczości Platona. Dziś są one w większości potwierdzone licznymi badaniami opierającymi się na nowoczesnych metodach, takich jak neuroobrazowanie. Wiemy zatem, że muzyka poprawia funkcjonowanie takich procesów poznawczych jak pamięć czy uwaga, wpływa na zdolność koncentracji i przetwarzania informacji oraz znacząco zmienia aktywność mózgową w wielu obszarach, co bezpośrednio wpływa na nasze funkcjonowanie w życiu codziennym.
Wszyscy chyba znają przysłowie, mówiące o tym, że „muzyka łagodzi obyczaje”. Jej ogromną siłą jest fakt, że wpływa na ludzkie emocje. Kompozytorzy i wykonawcy wiedzą o tym najlepiej, potrafią doprowadzić nas do łez wzruszenia, wystraszyć czy rozśmieszyć za pomocą dźwięków. Dlatego właśnie muzyka jest wykorzystywana w procesie terapii i dlatego może być ona tak skuteczna.
Muzykoterapia, prowadzona przez wykształconych w tym kierunku terapeutów, jest nurtem rozwijającym się obecnie bardzo szybko. Wiemy już jak duży jest wpływ tego, co słyszymy na nasze emocje i ciało, ale trzeba pamiętać o tym, że oddziaływanie to musi być ustrukturalizowane, przemyślane i systematyczne. Cele muzykoterapii mogą być różne. Używana ona jest między innym do:
Poznania siebie i odreagowania negatywnych, destrukcyjnych emocji. Poprzez wyobraźnię, która uruchamiana jest pod wpływem muzyki, jesteśmy w stanie dotrzeć do wielu treści niedostępnych wcześniej świadomości oraz wyzwolić energię w oczyszczającym procesie. Aktywizacja może nastąpić za pomocą ruchu (terapia tańcem i ruchem, choreoterapia) czy poprzez śpiew czy psychodramę.
Poprawiania kompetencji społecznych i komunikacji z innymi. Muzyka używana w muzykoterapii grupowej uczy współodczuwania i empatii, pomaga zrozumieć siebie i innych, ale też daje grunt do rozmowy o tym co mamy wspólnego a co nas różni. Każdy bowiem może doświadczać odmiennych emocji słuchając tej samej muzyki, a zgłębiając te różnice możemy nauczyć się bardzo wiele.
Treningów relaksacyjnych. Mają one na celu przede wszystkim zwiększenie świadomości własnego ciała i redukcję wszelkich napięć. W świecie w którym stres jest problemem tak powszechnym, zagadnienie efektywnego radzenia sobie z nim nabiera wielkiego znaczenia. Poprzez redukcję napięć na poziomie fizycznym wpływamy również na napięcia psychofizyczne i całokształt naszego funkcjonowania.
Skoro żyjemy w czasach gdzie cisza jest rzadkością, a dostęp do muzyki jest wręcz nieograniczony, nauczmy się z tego korzystać. Szukając nowych dróg rozwoju osobistego możemy bowiem odnaleźć piękno różnych dźwięków i dać się im ponieść.